کلینیک شنوایی سنجی و سمعک صمیمی
انجام کلیه تست های شنوایی سنجی تجویز و تحویل سمعک در کمتر از یک ساعت
تنها سازنده قالب دائمی پشت گوشی در ایران
وزوز گوش و راه‌های درمان آن
فهرست مطالب
وزوز گوش یا Tinnitus حالتی است که فرد صدایی را در گوش خود می‌شنود، بدون آنکه صدا منشاء خارجی داشته باشد. به صورت کلی وزوز گوش خود یک بیماری مستقل بحساب نمی‌آید بلکه عارضه یا نشانه‌ی یک بیماری دیگر است. به همین دلیل بسیار ضروری است که منشاء وزوز تشخیص داده‌شود و برای درمان وزوز گوش اقدامات لازم صورت بگیرد.
بیشتر ما هنگامی که از محیط‌های پر سر و صدای زیاد مثل کنسرت موسیقی پاپ، تالارهای عروسی و کارگاهای صنعتی مثل تراشکاری و جوشکاری به محیطی مثل خانه برمی‌گردیم، حالتی مثل سوت‌زدن را در گوش خود احساس می‌کنیم. وزوز گوش دقیقا چنین حالتی دارد. صدای وزوز ممکن است برای اولین بار زیاد آزاردهنده نباشد ولی در صورتیکه این صدا به طور مدام و 24 ساعته پخش شود میتواند بسیار آزاردهنده باشد و کیفیت زندگی بیمار را پایین بیاورد و باعث شود که برای درمان وزوز گوش به هر روشی متوصل شوند. ما در این مقاله سعی می‌کنیم که انواع روشهای موجود برای درمان وزوز گوش و درستی و نادرستی هر روش را بررسی نماییم تا بیمار بتواند با دید باز و اطلاعات کافی به سراغ هر کدام از روشهای موجود برود.
انواع وزوز گوش
انواع وزوز گوش به طور کلی به دو نوع وزوز عینی(Objective) و وزوز ذهنی(Subjective) تقسیم می‌شود.
وزوز عینی(Objective)
وزوز عینی بسیار نادر است.مشخصه و علامت بسیار بارز آن این است که این نوع وزوز به غیر از بیمار توسط اشخاص دیگر نیز شنیده می‌شود. در صورتیکه گوش خود را به سر بیمار نزدیک کنیم به‌راحتی می‌توانیم صدای وزوز بیمار را بشنویم. صدای وزوز عینی میتواند ضربان‌دار یا ممتد باشد.
وزوز عینی در اکثر موارد خطرناک بوده و بیمار می‌بایست سریعا برای بررسی آن به متخصص گوش‌و‌حلق‌وبینی و یا شنوایی‌شناس مراجعه نماید.
دلایل بروز وزوز عینی ضربانی
- جریان غیر عادی گردش خون در نزدیکی گوش‌میانی یا داخلی یا بافت‌ها و عروق اطراف گوش
- تومور گلوموس گوش‌میانی که در دیواره‌های گوش میانی تشکیل می‌شود. خوشبختانه سرعت رشد این تومور بسیار کم است و از نوع خوش‌خیم می‌باشد.
- انقباض عضلات گوش‌میانی یا کام
به صورت کلی در وزوز عینی ضربانی ضربان وزوز گوش با ضربان قلب بیمار هماهنگ است.
وزوز ذهنی(Subjective)
بیشترین نوع وزوز از نوع وزوز ذهنی است. در وزوز ذهنی صدای وزوز تنها توسط خود بیمار شنیده می‌شود. بیشترین دلیل وزوز ذهنی کم‌شنوایی و ضعیف شدن عصب گوش است. بر طبق بررسی‌های آماری بیشتر از 30% افراد بالای 65 سال دارای علائمی از وزوز گوش از نوع ذهنی می‌باشند. این آمار با افزایش سن افزایش می‌یابد. دلیل این افزایش آمار این است که یکی از دلایل اصلی وزوز گوش کم‌شنوایی ناشی از پیرگوشی است که با افزایش سن بیشتر می‌شود.
انواع صدای وزوز گوش
وزوز گوش میتواند صداهای مختلفی داشته باشد. در وزوزهای ناشی از کم‌شنوایی حسی‌عصبی به صورت معمول صدای وزوز در محدوده فرکانسی که بیشترین میزان افت شنوایی را دارد شنیده می‌شود. به علت اینکه اکثر وزوزهای گوش ناشی از کم‌شنوایی حسی‌عصبی هستند و این نوع کم‌شنوایی در اکثر موارد از فرکانس‌های زیر شروع می‌شود در نتیجه صدای اکثر وزوزها در فرکانس‌های زیر است. صدای زیر مثل صدای سوت کشیدن، هیس و يا صدایی مثل پشه یا بال زدن زنبور است. در سایر موارد موارد صدای وزوز میتواند در محدوده فرکانس‌های بم یا میانی باشد. در وزوزهای ضربانی به صورت معمول دقیقا صدای ضربان قلب در گوش شنیده می‌شود و به اصلاح عامیانه گوش نبض دارد.
تشخیص نوع وزوز گوش
تشخیص نوع وزوز گوش با استفاده از تست‌های تخصصی وزوز که توسط شنوایی‌سنج انجام می‌شود صورت می‌گیرد. باید به این نکته توجه کرد که وزوز خود بیماری مستقلی نیست و عارضه و پیامد یک بیماری دیگر است. به همین دلیل به غیر از تست‌های شنوایی‌سنجی لازم است که بیمار توسط پزشک گوش و حلق و بینی نیز ویزیت شود و وضعیت بیمار از نظر بیماری‌های دیگر نظیر کم‌خونی، فشار‌خون بالا، اسپاسم عضلات سر و گردن و هرگونه ناهنجاری و توده اضافی در اطراف گوش و سیستم شنوایی بررسی شود. به صورت کلی بهتر است که به غیر از تست‌های شنوایی‌سنجی، چکاپ کامل بدن از جمله آزمایش خون و در مواردی که آزمایش‌ها شنوایی سنجی و خون هر دو سالم بودند، بیمار MRI نيز انجام دهد.انجام MRI از این لحاظ حائز اهمیت است که میتواند هر گونه توده یا تومر در ناحیه سر و گردن را تشخیص دهد.
وزوز گوش یکطرفه
وزوز گوش یکطرفه سریعا باید توسط پزشک متخصص و شنوایی‌سنج بررسی شود. مخصوصا اگر همراه با افت شنوایی و سردرد و یا سرگیجه همراه با عدم تعادل باشد میتواند یکی از علائم تومور اکوستیک باشد. همچنین در مواردی که وزوز و کم‌شنوایی به صورت ناگهانی بروز پیدا کند میتواند نشانه کم‌شنوایی ناگهانی یکطرفه(سکته گوش)باشد. البته باید خاطر نشان کرد که همه‌ی موارد وزوزهای یکطرفه خطرناک نیستند و ممکن است که ناشی از مسدود شدن کانال گوش خارجی با جرم گوش و یا عفونت گوش باشد ولی بهتر است که سریعا بررسی شوند. زیرا هر چه از زمان شروع بگذرد، درمان وزوز سخت‌تر می‌شود.
وزوز گوش ضربانی
وزوز گوش ضربانی نیز همچون وزوز گوش یکطرفه سریعا باید بررسی شود. یکی از دلایل وزوز ضربانی میتواند وجود توده یا تومور در گوش میانی باشد. دلایل دیگر وزوز ضربانی میتواند جرم گوش و یا عفونت گوش میانی باشد. همچنین وجود ناهنجاری در دیواره‌های عروق خون‌رسان به سیستم شنوایی نیز میتواند باعث بروز وزوز ضربانی شود.
درمان وزوز گوش با گیاهان دارویی
درمان وزوز گوش با گیاهان دارویی به زمان‌های قدیم برمی‌گردد. بیشتر از هزار سال است که چینی‌ها از گیاه جینکو یا جینکو بالیبا برای درمان وزوز گوش استفاده می‌کنند. در حال حاضر گیاه جینکو به صورت قرص و عصاره در داروخانه‌ها موجود است. طبق تحقیقات انجام‌شده گیاه جینکو باعث بهبود گردش خون در سیستم شنوایی می‌شود و مخصوصا برای درمان و یا کاهش وزوزهایی که به تازگی بروز پیدا کرده‌اند میتواند مفید واقع شود. هر چند تحقیقات و تجربیات بدست آمده نشان می‌دهد که تاثیر جینکو بالیبا زیاد نمی‌باشد و کمتر از 5% است.
در کتاب‌های طب سنتی ایرانی نیز درمان‌های گیاهی متفاوتی برای درمان وزوز گوش معرفی شده‌اند. اکثر این درمان‌ها شامل استفاده از روغن‌های گیاهی به عنوان قطره گوش هستند. یکی از عوامل بروز وزوز گوش انسداد مجرای گوش خارجی با جرم یا وکس گوش است. استفاده از روغن‌های گیاهی باعث می‌شود که جرم با روغن مخلوط شده و نرم شود و از گوش خارج بشود.
روغن‌های گیاهی دارای مشکلات فراوانی هستند که استفاده از آنها به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. اول اینکه این روغن‌ها تنها برای وزوز ناشی از جرم گوش تاثیر دارند و در سایر موارد تاثیری ندارند و حتی در مواردی باعث بدتر شدن آن می شوند. دلیل بدتر شدن آن این است که اکثر این روغن‌ها استریل نیستند و می‌توانند مجرای گوش را آلوده کنند. همچنین یکسری از این روغن‌ها حالت اسیدی دارند و در صورت برخورد با پرده‌گوش می توانند باعث پارگی پرده گوش شوند. در حال حاضر قطره روغنی گلیسیرین فنیکه در تمامی داروخانه‌های کشور موجود است که میتواند جایگزین قطره‌ها و روغن‌های گیاهی شود. قطره گلیسیرین فنیکه علاوه بر خاصیت نرم‌کردن جرم‌گوش خاصیت آنتی‌باکتریال و ضدعفونی کننده مجرای گوش را نیز دارد. البته باید خاطرنشان کرد که باید از مصرف قطره گلیسیرین فنیکه بدون دستور متخصص اجتناب کرد و حتما می‌بایست قبل از مصرف آن کانال گوش بیمار اتوسکوپی شود.
جدیدا در بعضی از کانال‌های به اصطلاح خبری دیده می‌شود که برای رفع درد گوش و یا وزوز گوش به اشتباه استفاده از یک تکه سیر یا پیاز در کانال گوش توصیه می‌شود. باید خاطرنشان کرد که گذاشتن سیر یا پیاز هیچگونه تاثیری در رفع درد یا وزوز گوش ندارد و حتی در صورتیکه زیاد در گوش باقی بمانند، باعث ملتهب شدن و زخم‌شدن پوست مجرای گوش می‌شود که حالتی شبیه سوختن دارد و بسیار دردناک است.
درمان وزوز با استفاده از دستگاه مسکر(Masker)
مسکر یا ماسکر دستگاهی است که میتواند صداهایی را در فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف تولید نماید.مسکرها می‌توانند صدای طبعیت، آب، نویز سفید(White noise)، نویز صورتی(Pink noise)، صدای باد و صدای فرکانس وزوز بیمار را در بلندی‌های متفاوت ارائه دهند.
بیمار میتواند صدایی که باعث بیشترین مسک یا پوشش وزوز می‌شود را انتخاب کند و آن را به وسیله هدفون مخصوص مسکر گوش بدهد. این کار باعث می‌شود که بیمار صدای وزوز گوش خود را نشنود. در حال حاضر اپلیکیشن‌های مختلفی برای سیستم عامل‌های تمامی گوشی‌ها به بازار عرضه شده‌اند، که جایگزین دستگاهای مسکر شده‌اند و بیمار میتواند با دانلود کردن این اپلیکیشن‌ها،وزوز گوش خود را مسک کند.
درمان وزوز با استفاده از سمعک
بالای 90% وزوزهای گوش به علت کم‌شنوایی حسی‌عصبی اتفاق می‌افتد. در وزوزهای حسی‌عصبی وزوز به علت کم‌شنوایی و نرسیدن صدا به کورتکس مغز اتفاق می‌افتد. در صورتیکه بیمار از سمعک استفاده نماید صدای وزوز قطع می‌شود. مدت زمان قطع شدن صدای وزوز در بیماران مختلف متفاوت است و میتواند پس از درآوردن سمعک از گوش از 1 دقیقه تا چند ساعت متفاوت باشد. سمعک‌های جدید مجهز به تکنولوژی وزوز هستند که می‌توانند وزوز گوش را بسیار عالی حذف نمایند.
استفاده از سمعک باید آخرین روش درمانی باشد. بیمار قبل از آن از سایر روشهای دارویی استفاده کرده باشد و در صورتیکه از هیچ روشی بهبود وزوز بدست نیامده باشد از سمعک استفاده نماید.
درمان وزوز با استفاده از تحریک الکتریکی
درمان وزوز گوش با استفاده از تحریک الکتریکی یکی از روشهای نوینی است که جدیدا به درمان‌های وزوز اضافه شده‌است. در این روش دو الکترود بر روی سر قرار می‌گیرند و گوش بیمار تحریک می‌شود. تحریک الکتریکی با تغییر دادن پلاستیسیتی و الگوهای فعالیت مغز در عصب شنوایی وزوز گوش را کاهش می دهد. استفاده از روش تحریک الکتریکی در حال حاضر در ابتدای مسیر خود قرار دارد و بهبود وزوز بیماران در این روش بسیار جزئی و در اکثر موارد قابل برگشت است.
درمان وزوز گوش با استفاده از دارو
درمان وزوز گوش با استفاده از دارو اولین روش درمانی برای مقابله با وزوز است. در مرحله اول باید نوع و دلیل وزوز گوش مشخص شود که این کار توسط شنوایی‌شناس انجام می‌گیرد. سپس پزشک با توجه به دلیل وزوز برای بیمار دارو تجویز می‌نماید. در صورتیکه وزوز گوش ناشی از عفونت گوش باشد برای بیمار آنتی‌بیوتیک و کورتون موضعی تجویز می‌شود. در صورتیکه وزوز بیمار ناشی از کم‌شنوایی حسی‌عصبی باشد از داروهای مسکن و آرام‌بخش اعصاب که تاثیر آنها در کاهش فعالیت سیستم عصبی است استفاده می‌شود.اغلب این داروها برای درمان و کنترل اضطراب و افسردگی تجویز می‌شود و باید مواظب بود که از این داروها بدون دستور پزشک استفاده نشود زیرا که بسیار اعتیادآور هستند و بعد از مدتی علاوه بر بدتر شدن وزوز باعث بی‌خوابی یا بدخوابی بیمار نیز می‌شوند.
درمان وزوز با استفاده از ویتامین‌درمانی
بیماران مبتلا به وزوز بهتر است که به صورت دوره‌ای از ویتامین برای کاهش وزوز استفاده نمایند. تحقیقات زیادی حاکی از تاثیر مثبت نقش مصرف ویتامین بر کاهش وزوز دارند. ویتامین‌ها و مواد معدنی که بر روی وزوز تاثیر مثبت دارند شامل ویتامین B12، منیزیم، امگا3، پتاسیم، زینک و ویتامین D هستند.
درمان وزوز با استفاده از عمل‌جراحی
درمان وزوز با استفاده از عمل‌جراحی برای وزوزهای ناشی از تومرهای سیستم شنوایی، ناهنجاری‌های عروقی یا عضلانی در سیستم شنوایی، پارگی پرده‌گوش، بیماری‌های گوش میانی که با دارو بهبود نیابند کاربرد دارد. این جراحی‌های توسط مختصص گوش‌و‌حلق‌وبینی و جراح مغز و اعصاب صورت می‌گیرد.
درمان وزوز با استفاده از طب سوزنی
درمان وزو با استفاده از طب سوزنی مدتی است که رواج پیدا کرده است. در این روش از طب سوزنی در اطراف گوش و نواحی از گردن استفاده می‌شود. باید در نظر داشت که تاکنون هیچ تحقیقی نتوانسته است که نتیجه مثبتی در بهبودی وزوز با استفاده از طب سوزنی پیدا کند. طب سوزنی تنها برای وزوزهایی که ناشی از اسپاسم یا گرفتگی عضلات باشند، میتواند مفید باشد. معمولا وزوزهای ناشی از اسپاسم براحتی به دارو جواب می‌دهند و نیازی به طب سوزنی نیست. باید خاطرنشان کرد که طب سوزنی در ناحیه سر و گردن به علت اعصاب زیادی که در این ناحیه وجود دارند و آسیب‌های جدی که طب سوزنی در صورت برخورد با این اعصاب میتواند به آنها وارد کند بسیار خطرناک می‌باشد. موارد متعددی دیده شده‌است که بیمار پس از انجام طب سوزنی دچار فلج عصب صورتی شده‌است.
درمان وزوز با استفاده از زالو درمانی
درمان وزوز با استفاده از زالو درمانی یکی از روش‌هایی است که جدیدا توسط برخی طبیبان طب سنتی انجام می‌گیرد. در زالو درمانی از چسپاندن زالو به مستوئید(استخوان برجسته پشت‌گوش)و لاله گوش استفاده می‌شود این روش بسیار خطرناک است و به جرئت می‌توان گفت که هیچ تاثیری در بهبود وزوز ندارد.
موارد متعددی دیده شده‌است که بیمار پس از انجام زالودرمانی مبتلا به انواع عفونت‌های باکتریایی و ویروسی شده‌است. مغز انسان بسیار حساس است و یکی از ضعیف‌ترین اندام‌های بدن در محافظت از خود است و کمترین میزان باکتری یا ویروس میتواند سبب بیماری در مغز شود. به همین دلیل قسمتی به نام سد خونی‌مغزی که از مویرگ‌های ویژه‌ای تشکیل شده‌است شبیه لایه‌ای در اطراف مغز وجود دارد که به غیر از گلوکز و اکسیژن و نوع خاصی از سلول‌های دفاعی بدن مانع از ورود سایر مواد موجود در خون به مغز می‌شوند.
هنگامی که در ناحیه سر و گردن از زالو استفاده می‌شود، باعث می‌شود که مواد موجود در بزاق زالو براحتی وارد سیستم گردش خوش مغز شده و در صورت آلوده بودن زالو، براحتی بیماری به مغز منتقل شده و سبب بروز مشکلات متعددی برای مغز شود که درمان آن نیز بسیار سخت می‌باشد و اکثرا سبب لطمات جبران‌ناپذیری برای بیمار می‌شود.
توصیه به بیماران مبتلا به وزوز
به دلیل اینکه وزوز میتواند دلایل زیادی داشته باشد، بهترین کار این است که از ابتدا به متخصص گوش‌و‌حلق‌وبینی و شنوایی‌شناس مراجعه کنید. متخصص گوش به بررسی دقیق وضعیت سیستم شنوایی و گوش‌ها از وجود هرگونه عفونت، جرم و ناهنجاری می‌پردازد و شنوایی‌شناس با انجام تست‌های تخصصی وزوز، نوع وزوز گوش را مشخص می‌نماید. متخصص گوش با استفاده از معاینات بالینی و نتایج آزمایشات شنوایی روند درمانی برای وزوز گوش را شروع می‌نماید. بهتر است که از مصرف داروهای بدون دستور پزشک و توصیه افراد فاقد صلاحیت اکیدا خودداری شود.
کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی دارای تمامی تست‌های تخصصی تشخیص نوع وزوز می‌باشد.برای کسب اطلاعات بیشتر و تعیین وقت ملاقات می‌توانید با شماره تماس‌های کلینیک صمیمی تماس حاصل فرمایید.
