تست OAE

تست OAE یکی از آزمون‌های کاربردی و روتین شنوایی‌سنجی است که در امر تشخیص مشکلات شنوایی به ما کمک شایانی می‌کند. OAE مخفف کلمه Oto Acoustic Emissions و به معنای انتشارات یا گسیل‌های صوتی خودبه‌خودی می‌باشد. تست OAE وضعیت حلزون گوش را در گوش داخلی بررسی می‌نماید و همراه با تست AABR یکی از پایه‌ای ترین آزمایش‌ها در غربالگری شنوایی‌نوزادان می‌باشد.

تست OAE چیست؟

گسیل‌های صوتی خودبه‌خودی (OAE) برای اولین بار توسط دکتر Thomas Gold که یکی فیزیکدان در حوزه نجوم بود، به طور اتفاقی کشف گردید. دکتر توماس گلد متأسفانه از کاربرد این گسیل‌ها در بررسی وضعیت حلزون گوش اطلاعی نداشت. در سال 1970 گسیل‌های صوتی خودبه‌خودی توسط دکتر دیوید کمپ که یکی از شاگردهای دکتر گلد بود، برای حلزون گوش کشف گردید ولی تا سال 1990 طول کشید که کاربرد کلینیک پیدا کند و استاندارهای لازم را برای انجام کارهای تشخیصی شنوایی پیدا کند. امروزه ‌OAE یکی از پرکاربردترین تست‌های شنوایی‌سنجی، مخصوصا برای غربالگری نوزادان می‌باشد.

نحوه انجام آزمون OAE چگونه است؟

سیستم شنوایی انسان از سه بخش گوش خارجی، میانی و داخلی تشکیل شده‌است. گوش داخلی خود به دو قسمت حلزون گوش و عصب شنوایی تقسیم می‌شود. آزمون OAE به بررسی سلول‌های موئی حلزون می‌پردازد.

نحوه انجام آزمون OAE بدین صورت است که پروب دستگاه در داخل گوش بیمار قرار می گیرد. پروب دستگاه شامل میکروفون و بلندگو است. بلندگو دستگاه فرکانس‌هایی را تولید و به گوش ارسال می‌نماید. این فرکانس‌ها حلزون گوش را تحریک می‌نمایند و حلزون در پاسخ به این فرکانس‌ها، اعوجاج و یا اکویی تولید می‌نماید و به مجرای گوش خارجی می‌فرستد. این اعوجاج‌های برگشتی توسط میکروفون حساسی که در قسمت پروب داخل‌گوش بیمار قرار دارد، ثبت می‌شوند و از این روش می‌توان فهمید که عملکرد حلزون گوش بیمار سالم است. همین مکانیسم ساده سبب انقلابی در حیطه شنوایی‌سنجی شده است.

تست‌ ‌OAE در صورتیکه آستانه شنوایی حلزون گوش حداکثر 30 دسی‌بل باشد‏، قابل ثبت است و در اگر افت‌ شنوایی بیمار بیشتر از این باشد جواب تست منفی می‌شود. در صورتیکه جواب تست OAE مثبت و حلزون گوش سالم باشد از کلمه PASS و در صورتیکه جواب تست منفی باشد از کلمه REFER برای بیان نتیجه تست استفاده می‌شود.

نتیجه تست OAE	جواب تست OAE
اگر حلزون گوش سالم باشد	PASS
اگر حلزون گوش جوابی نداشته‌باشد	REFER

آیا تست OAE درد دارد؟

تست‌ ‌OAE یک تست سریع و بدون درد است. زمان انجام تست‌ ‌OAE بین 5 ثانیه تا یک دقیقه است و بیمار هیچگونه دردی را احساس نمی‌نماید و تنها صدایی با شدت پایین در گوش بیمار پخش می‌شود.

تفسیر آزمون OAE چگونه است؟

تفسیر آزمون OAE بسیار راحت می‌باشد. در واقع خود دستگاه نسبت سیگنال به نویز را محاسبه می‌نماید و در اختیار ما قرار می‌دهد. اگر نسبت سیگنال به نویز حلزون در حد قابل‌ قبولی باشد، جواب مثبت یا Pass و در صورتیکه حلزون عکس‌العمل مناسبی نداشته‌باشد، جواب منفی یا Refer می‌شود.

در صورتیکه جواب Pass باشد می‌توان گفت که حلزون گوش سالم است ولی اگر جواب منفی یا Refer باشد نمی‌توان گفت که حلزون گوش بیمار مشکل دارد. عوامل مختلفی سبب اخلال در روند انجام تست OAE می‌شوند و می‌توانند باعث شوند که جواب آزمون منفی کاذب باشد. به طور کلی هر مشکلی که در گوش خارجی و میانی وجود داشته‌باشد و سبب شود که فرکانس‌های تولیدی از دستگاه OAE به حلزون گوش نرسد، باعث می‌شود که جواب تست حتی در صورت سالم بودن حلزون باز هم منفی شود.

بنابراین بهتر است که قبل از انجام تست OAE، گوش بیمار اتوسکوپی شود تا از مسدود نبودن مجرای گوش بیمار اطمینان حاصل شود و همچنین برای اطمینان از اینکه گوش‌میانی بیمار عفونت و مایع ندارد، باید قبل از انجام OAE از بیمار تست تمپانومتری گرفته‌شود. این مسئله مخصوصا در نوزادان بسیار شایع است. نوزاد پس از تولد ممکن است که مقداری از مایع آمنیون(مایع داخل رحم) در گوشش باقی مانده‌ باشد و یا اینکه به علت استحمام مجرای گوش خارجی‌اش با آب مسدود شده باشد و نتیجه تست OAE نوزاد Refer بدست آید. این حالت جای نگرانی ندارد و معمولا از هر 10 نوزاد یک یا دو نفر ممکن است که در مرحله اول غربالگری شنوایی نوزادان Refer شوند.

در این حالت شنوایی‌سنج انجام آزمون را به وقت دیگری موکول می‌نماید. برای تست دوباره باید حداقل یک هفته از مرحله اول گذشته‌باشد و نوزاد حداقل 2 روز قبل از انجام تست استحمام نکند تا آب به داخل گوشش نفوذ نکند.

معمولا بالای 90% از نوزادانی که در مرحله اول refer می‌شوند، در مرحله دوم Pass می‌شوند. حتی در صورتیکه در مرحله دوم نیز refer شوند، جای نگرانی ندارد. زیرا OAE بیشتر حالت غربالگری دارد و در این صورت باید از نوزاد تست تشخیصی گرفته‌شود.

انواع تست OAE

OAE و یا گسیل‌های صوتی حلزون گوش دارای انواع مختلفی هستند. تفاوت این گسیل‌های صوتی به علت تفاوت صداهایی است که به حلزون گوش ارسال می‌شوند و باعث اعوجاج حلزون می‌گردند. از این بنا به اصواتی که به حلزون ارسال می‌شوند، تست‌های OAE متفاوتی داریم. که در ادامه به معرفی کاربردی‌ترین تست‌های OAE می‌پردازیم.

تست DPOAE

تست DPOAE یکی از روش‌های برانگیختن اعواج حلزون است که در آن از ترکیب و ارسال دو نوع فرکانس مختلف برای برانگیختن اعواج حلزون استفاده می شود. در تست DPOAE پروب دستگاه که حاوی بلندگو و میکروفون است در داخل مجرای گوش بیمار قرار داده‌ می‌شود. بلندگوی دستگاه دو فرکانس با شدت استاندارد و تعریف شده را به حلزون گوش ارسال می‌کند و میکروفون دستگاه اعوجاج برگشتی که ناشی از تحریک حلزون گوش بوسیله این دو فرکانس است را ثبت می‌کند.

در این مدت نوزاد و یا فرد آزمایش شونده باید کاملا بی‌حرکت و بی‌صدا باشد و همچنین محیط آزمایش نیز ساکت و بدون نویز باشد. زیرا میکروفون دستگاه بسیار حساس است و این صداهای اضافی براحتی می‌توانند نتیجه تست را مختل نمایند.دستگاه OAE خود دارای سیستم‌های خاصی هستند که نویز اضافی را حذف می‌نمایند ولی در هر صورت باید محیط و فرد آزمایش‌شونده آرام باشند.

جواب تست DPOAE به صورت نسبت سیگنال به نویز (SNR) بدست می‌آید. سیگنال همان اعوجاج برگشتی حلزون است و نویز همان حرکات و صداهای اضافی بیمار و صدای محیط می‌باشد. نسبت SNR توسط سیستم خود دستگاه محاسبه می‌شود و در اختیار ما قرار داده‌ می‌شود. برای اینکه سالم بودن سلول‌های موئی حلزون تایید گردد باید نسبت SNR در نوزادان حداقل 6دسی‌بل باشد. یعنی نسبت سیگنال حاصل از اعوجاج حلزون 6 دسی‌بل از نسبت نویز بیشتر باشد. در بزرگسالان نسبت SNR تا 3 دسی‌بل نیز قابل قبول است.

تست TEOAE

تست TEOAE در حال حاضر کاربردی‌ترین تست OAE و یا اعواجی حلزون به حساب می‌آید که جزء تست‌های پایه در غربالگری شنوایی نوزادان در بدو تولد است. در تست TEOAE برای تحریک حلزون از محرک صوتی کلیک استفاده می‌شود. محرک کلیک همان‌گونه که از نامش پیدا است همچون کلیک کردن ماوس کامپیوتر، صدایی با زمان کوتاه می‌باشد که به صورت ناگهانی ارائه می‌شود. در طول تست TEOAE هزاران صدای کلیک به گوش بیمار ارائه می‌گردد و اعوجاج حاصل از این صداهای کلیک توسط دستگاه OAE محاسبه می‌شود. تست TEOAE مخفف کلمه Transient Evoked Otoacoustic Emission به معنای گسیل‌های صوتی گذرای گوش می‌باشد. به علت ماهیت گذرای محرک کلیک به این نوع از گسیل صوتی حلزون، گسیل گذرا گفته می‌شود.

در تست TEOAE نیز نتیجه بصورت نسبت سیگنال به نویز(SNR) محاسبه می‌گردد. برای انجام تست لازم است که محیط آزمایش بیمار ساکت و بدون نویز باشد و خود بیمار نیز حرکات و صداهای اضافی نداشته باشد. برای نوزادان بهتر است که تست در حالت خواب انجام گیرد. در صورتیکه نوزاد نخوابد بهتر است در حال شیر خوردن تست TEOAE انجام شود.

نسبت سیگنال به نویز در نوزادان باید حداقل 6دسی‌بل و در بزرگسالان حداقل 3 دسی‌بل باشد تا جواب ‌TEOAE به صورت PASS ثبت گردد و حلزون گوش سالم تلقی شود.

به علت جواب‌های قابل اعتماد و راحتی انجام آزمون در حال حاضر تست TEOAE جزء تست‌های پایه در غربالگری شنوایی نوزادان بحساب می‌آید و تمامی نوزادان با تست TEOAE غربالگری شنوایی می‌شوند.

مزایای تست OAE

دلیل استقبال گسترده از تست OAE مزایای متعدد آن است که در زیر به آنها اشاره می‌نماییم.

• نیازی به همکاری بیمار ندارد و بصورت خودکار فرایند تست انجام می‌شود.
• جواب تست بسیار قابل اعتماد می‌باشد.
• بهتری و راحت‌ترین تست برای غربالگری شنوایی نوزادان می‌باشد.
• در مدت زمان چند ثانیه انجام می‌گیرد.
• اطلاعات کاملی را در مورد سلول‌های موئی خارجی در اختیار ما قرار می‌دهد.
• دستگاه تست OAE کوچک و قابل حمل است و براحتی می‌توان آنرا همراه خود حمل کرد.
• بوسیله OAE می‌توان بین ضایعات شنوایی حسی (حلزون) را از ضایعات عصبی افتراق داد.
• یک تست ساده و راحت برای شناسایی افراد متمارض می‌باشد.

تست OAE در مهاباد

تست OAE در مهاباد در کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی قابل انجام می‌باشد. دستگاهای کلینیک صمیمی از جمله معتبرترین دستگاهای OAE در دنیا می‌باشند. در حال حاضر انجام تست OAE در کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی توسط دستگاهای Otometrics مدسن و دستگاه تشخیصی vivosonic انجام می‌گیرد. مراجعین گرامی می‌توانند همه‌روزه در ساعات کاری کلینیک برای انجام تست OAE مراجعه نمایند.