شنوایی سنجی

یکی از اولین نشانه‌های کم‌شنوایی وجود وزوز یا سوت‌زدن در گوش یا سر است. در این حالت فرد لازم است که برای بررسی سیستم شنوایی خود به شنوایی شناس یا ادیولوژیست مراجعه نماید. شنوایی‌شناس با انجام تست‌های تشخیصی شنوایی از جمله ادیومتری به بررسی وضعیت شنوایی فرد می‌پردازد. در شنوایی‌سنجی یا نوار گوش فرکانس‌های 250/500/1000/2000/3000/4000/6000/8000 هرتز بررسی و تست می‌شود. دلیل انتخاب این فرکانس‌ها این است که محدوده گفتار انسان در این فرکانس‌ها قرار دارد.

نحوه انجام تست شنوایی‌سنجی

تست شنوایی‌سنجی یا نوار گوش با استفاده از دستگاه ادیومتر(Audiometer) انجام می‌گیرد. شنوایی‌سنجی به دو صورت آستانه تُن‌خالص(PTA) و آستانه گفتاری انجام می‌شود. آستانه تن‌خالص از طریق هوایی(هدفون) و استخواتی(Bone) آزمایش می‌شود. هدف از انجام ادیومتری تُن‌خالص هوایی، یافتن کم‌ترین شدت یا بلندی است که فرد در فرکانس‌های 250 الی 8000 هرتز می‌تواند بشنود. آستانه تن‌خالص استخوانی در فرکانس‌های 250 الی 4000 هرتز بررسی می‌شود و توسط یک بن‌ویبراتور(Bone Vibrator) که بر روی استخوان مستوئید واقع در پشت لاله گوش قرار می‌گیرد،انجام می‌شود.

ادیومتری گفتاری شامل آزمون‌های SDS، SRT است. در ادیومتری گفتاری لیستی از کلمات برای بیمار در شدت‌های مشخص‌شده ارائه می‌شود و از بیمار خواسته می‌شود که کلمات را تکرار نماید. در شنوایی‌سنجی گفتاری بر اساس تعداد کلماتی که بیمار درست تکرار می‌نماید، درصدی به تشخیص کلمات بیمار تعلق می‌گیرد. هر چه این درصد به 100 نزدیکتر باشد، تشخیص کلمات بیمار بهتر است. به صورت کلی هر چه آستانه شنوایی بیمار در شنوایی سنجی تن‌ خالص بهتر باشد،شنوایی سنجی گفتاری بیمار نیز بهتر می‌شود.

آماده سازی بیمار برای انجام شنوایی سنجی

برای انجام شنوایی‌سنجی بیمار ابتدا اتوسکوپی(دیدن مجرای گوش خارجی توسط اتوسکوپ) می‌شود. انجام اتوسکوپی برای این است که مجرای گوش خارجی بیمار توسط جرم یا وکس(سرومن) گوش بسته نشده باشد. در صورتیکه مجرای گوش توسط جرم گوش مسدود شده‌باشد، کم شنوایی کاذبی ناشی از وجود جرم به وجود می‌آید و ادیمومتری فاقد اعتبار می‌باشد. در این حالت ابتدا می‌بایست جرم از گوش خارج شود و سپس تست شنوایی‌سنجی انجام شود.

پس از انجام اتوسکوپی و در صورتیکه مجرای گوش توسط جرم گوش مسدود نشده باشد، بیمار به داخل اتاق اکوستیک راهنمایی می‌شود. انجام شنوایی‌سنجی در اتاق اکوستیک برای این است که بیمار نویز و سر و صدای بیرون را نشنود و این صداها بر روی تست شنوایی تاثیر نگذارد. در اتاق اکوستیک بیمار بر روی صندلی می‌نشیند و برای بیمار توضیح داده می‌شود که این هدفون بر روی گوش شما گذاشته می‌شود و فرکانس‌هایی مشابه صدای بوق تلفن یا سیگنال برای شما پخش می‌شود و باید به محض شنیدن صدای بوق دکمه‌ای مخصوص که به شما داده شده‌است را بزنید.

هنگامی که هدفون بر روی گوش بیمار قرار داده‌شد، فرکانس‌های از شدت 250 الی8000 هرتز برای بیمار از طریق هدفون در بلندی‌های متفاوت ارائه می‌شود و بیمار باید به محض شنیدن فرکانس‌ها دکمه مخصوص را به نشانه‌ی اینکه فرکانس را شنیده است، بزند.شدت صداها بر اساس دسی‌بل است و از شدت 0 دسی‌بل تا شدت 120 دسی‌بل برای بیمار ارائه می‌گردد.خروجی دستگاه ادیومتر در همه فرکانس‌ها 120 دسی‌بل نیست و در بعضی فرکانس‌ها کمتر است.معمولا انجام ادیومتری برای هر فرکانس از شدت 30 دسی‌بل شروع می‌شود. در صورتیکه بیمار این شدت را بشنود،شدت کمتری برای بیمار پخش می‌شود.این کار تا جایی ادامه پیدا می‌کند که بیمار فرکانس را نشنود. اولین شدتی که بیمار فرکانس را نشنود به عنوان آستانه شنوایی تن خالص بیمار تعیین می‌شود.

شنوایی نرمال در نوار گوش یا ادیومتری

شنوایی نرمال در نوار گوش یا ادیومتری از شدت 0 دسی‌بل تا 25 دسی‌بل است.هر چه آستانه شنوایی از 25 دسی‌بل بیشتر شود،کم‌شنوایی بیمار بیشتر می‌شود.آستانه شنوایی نرمال برای کودکان به دلیل اینکه در سن حساس زبان‌آموزی و درس‌خواندن هستند،متفاوت است و تا شدت 15 دسی‌بل می‌باشد و از 15 تا 25 دسی‌بل کم‌شنوایی خفیف محسوب می‌شود.

انواع درجه کم شنوایی

انواع درجه کم شنوایی در بزرگسالان بر اساس آستانه شنوایی به ترتیب زیر است.

• کم شنوایی ملایم (Mild): میانگین آستانه شنوایی بین 25-40 دسی‌بل است.
• کم شنوایی متوسط (Moderate): میانگین آستانه شنوایی بین 55-40 دسی بل است.
• کم شنوایی متوسط رو به شدید (Moderate to Severe): میانگین آستانه شنوایی بین 70-55 دسی‌بل است.
• کم شنوایی شدید (Severe): میانگین آستانه شنوایی بین 90-70 دسی‌بل است.
• کم شنوایی عمیق (Profound): میانگین آستانه شنوایی بالاتر از 90 دسی‌بل است.

انواع کم شنوایی

انواع کم شنوایی با مقایسه آستانه تن‌خالص بدست‌آمده از طریق ادیومتری هوایی(هدفون) وادیومتری استخواتی(Bone)تعیین می شود:

شنوایی نرمال(Normal)

آستانه‌های شنوایی راه‌هوایی و استخوانی هر دو در محدوده طبیعی نرمال قرار می‌گیرند و نمودار‌های هوایی(AC) و استخوانی(BC) بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند.

کم شنوایی انتقالی(Conductive Hearing Loss)

در کم‌ شنوایی انتقالی آستانه‌های راه استخوانی در محدوده طبیعی قرار دارند، اما آستانه‌های راه هوایی افت کرده و از محدوده نرمال خارج شده اند. در کم‌شنوایی انتقالی حلزون و عصب گوش سالم است و مشکل در مسیر انتقال صدا به حلزون وجود دارد. این مشکل می‌تواند از گوش خارجی،پرده گوش و یا گوش میانی باشد. کم‌شنوایی انتقالی شایعترین نوع کم‌شنوایی در میان کودکان است،که به دلیل عفونت گوش میانی به وجود می‌آید.خوشبختانه در بالای 98% موارد کم شنوایی انتقالی با اقدامات دارویی یا جراحی بهبود می‌یابد.

یکی از نشانه‌های بارز کم‌شنوایی انتقالی وجود درد در گوش است.

کم شنوایی حسی عصبی(SensoriNeural Hearing Loss)

در کم شنوایی حسی عصی هر دو آستانه های هوایی و استخوانی خارج از محدوده نرمال قرار داشته و فاصله آنها با یکدیگر کمتر از 15 دسی بل است. در این حالت، ضایعه در گوش داخلی یا مسیرهای عصبی شنوایی قرار دارد. این نوع از کم‌شنوایی تنها در حالتی که به طور ناگهانی بروز کرده باشد و بیمار در کمتر از 72 ساعت به متخصص گوش‌ و‌ حلق‌ و‌ بینی مراجعه کند و یا اینکه در نوزاد نارسی که سیستم شنوایی آن به طور کامل به بلوغ نرسیده باشد،تشخیص داده شود، امکان درمان دارد. در غیر این صورت کم شنوایی حسی‌عصبی قابل درمان نمی‌باشد.

در حالتی که کم‌شنوایی حسی‌عصبی در حدی باشد که شنوایی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد و بیمار مشکل شنوایی داشته باشد، فرد دارای کم شنوایی باید از سمعک استفاده نماید. نشانه بارز کم‌شنوایی حسی‌عصبی که در بیشتر از 90% کم‌شنوایی‌ها وجود دارد، مشکل در شنیدن صداهای گفتاری، بدون هیچگونه احساس درد در گوش است.

کم شنوایی مختلط(Mix Hearing Loss)

در کم شنوایی مختلط آستانه‌های هوایی و استخوانی خارج از محدوده نرمال قرار داشته و فاصله آن ها با یکدیگر مساوی یا بیشتر از 15 دسی‌بل است. کم‌شنوایی مختلط ترکیبی از کم شنوایی انتقالی و حسی عصبی است. برای درمان کم‌شنوایی مختلط ابتدا باید اقدامات دارویی و جراحی شروع شود. در صورتیکه اقدامات درمانی بیمار مؤثر واقع نشود و یا اینکه پس از درمان کم شنوایی انتقالی بیمار باز هم در مشکل شنوایی داشته باشد، می‌بایست سمعک مناسب برای بیمار تجویز شود.

شنوایی سنجی نوزادان

شنوایی سنجی نوزادان یکی از طرح‌های مهم کشوری برای نوزادان تازه متولد‌ شده است. برای شنوایی سنجی نوزادان از تست‌های OAE و AABR استفاده می‌شود. کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی به عنوان مجری طرح شنوایی‌سنجی نوزادان در شهر مهاباد دارای تست‌های OAE و AABR است. برای انجام شنوایی‌سنجی نوزادان تازه متولد شده می‌توانید همه روزه در ساعات کاری به کلینیک صمیمی تشریف بیاورید.

شنوایی‌سنجی نوزادان یک آزمون کاملا بدون درد و سریع است. بهتر است که نوزاد هنگام اجرای آزمون در حالت خواب باشد. زیرا گریه‌کردن و حرکات عضلات صورت می‌توانند باعث افزایش نویز شوند و مدت زمان انجام آزمون زیاد شود. انجام تست‌های OAE و AABR در حالت خواب نوزاد بین 2 تا 10 دقیقه طول می‌کشد.

در صورتیکه نوزاد و شیرخوار نتواند در آزمون‌های OAE و AABR نتیجه‌های مطلوب را کسب کند، می‌بایست که از آن تست‌های تشخیصی گرفته‌شود. تست‌های تشخیصی شامل تمپانومتری فرکانس بالا، ABR(ای بی آر) و ASSR(ای اس اس آر) هستند.

کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی مجهز به تمامی تست‌های تشخیصی شنوایی نوزادان و کودکان می‌باشد. برای تعیین وقت قبلی برای انجام تست‌های تشخیصی شنوایی باید حتما وقت قبلی تعیین نمایید.

شنوایی سنجی بزرگسالان

شنوایی سنجی بزرگسالان دارای تست‌های متنوعی است که تمامی این تست‌ها در کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی موجود هستند. شایان ذکر است کلیه دستگاهای موجود در کلینیک صمیمی ساخت کشور آلمان، ایتالیا و کانادا می‌باشند. از جمله‌های تشخیصی شنوایی برای بزرگسالان میتوان به تست‌های زیر اشاره کرد.

• تمپانومتری(Tympanometry)
• ادیومتری تن‌خالص(PTA)
• ادیومتری گفتاری(Speech Audiometry)
• آزمون رفلکس اکوستیک(Reflex Acoustic)
• ABR
• ASSR
• ABLB
• Malingering Test
• آزمون بررسی شیپور استاش(ETFT)
• SISI
• Tone Decay

آیا انجام شنوایی سنجی درد دارد؟

خیر، شنوایی‌سنجی یک آزمایش غیر تهاجمی و کاملا بدون درد است.

برای انجام شنوایی سنجی به کجا مراجعه کنیم؟

برای انجام شنوایی سنجی میتوان به کلینیک‌های شنوایی سنجی مراجعه کرد.

چه زمانی به شنوایی سنجی مراجعه کنیم؟

• هر زمانی که احساس کردید که در شنیدن صداهای ضعیف مشکل دارید.
• صدای تلویزیون را زیاد می‌کنید.
• از دیگران می‌خواهید که صحبت‌های خود را تکرار کنند.
• احساس کیپی در گوش خود دارید.
• در گوش یا سر خود صدای وزوز می‌شنوید.
• اگر در محیط پر سر و صدایی زندگی و یا فعالیت می‌کنید.
• پس از ابتلا به کرونا احساس کم‌شنوایی می‌نمایید.

برای کودکان نیز در موارد زیر باید به شنوایی سنجی مراجعه نمایید.

• هنگامی که نسبت به صدا عکس‌العمل ضعیفی از خود نشان دهند.
• اگر در مقایسه با همسالان خود از رشد گفتاری ضعیفی برخوردار باشند.
• صدای تلویزیون را زیاد کنند.
• بلندتر از حالت عادی صحبت کنند.
• مدام به گوش خود دست بزنند و یا اینکه گوش خود را بکشند.

کلینیک شنوایی‌سنجی صمیمی دارای کلیه تست‌های شنوایی برای تمامی سنین است. برای گرفتن وقت قبلی با شماره تماس‌های موجود تماس حاصل فرمایید.

مقالات مرتبط

• مرکز شنوایی سنجی
• عفونت گوش کودکان
• غربالگری شنوایی نوزادان
• کرونا و کم‌شنوایی
• کانال اینستاگرام شنوایی‌سنجی صمیمی